जग्गा भाडामा लिएर तरकारी खेती गर्दै जनशान्ति मावि

म्याग्दी । मुस्ताङको वारागुङ मुक्तिक्षेत्र गाउँपालिका–४ कागबेनीमा रहेको जनशान्ति माविले जग्गा भाडामा लिएर तरकारीखेती गरेको छ ।  छात्रावासका लागि आवश्यक पर्ने तरकारी विद्यालय आफैले उत्पादन गरेको हो । विद्यालयका प्रधानाध्यापक मनवीर किसानले दुई रोपनी जग्गा भाडामा लिएर रायो साग, काउली, बन्दा, आलु, फर्सी, जुगेनि, मुला, गाजरलगायत तरकारी उत्पादन गरिएको बताउनुभयो ।  “सरकारले हिमाली विद्यालयका छात्रावासका लागि मासिक रु चार हजारका दरले उपलब्ध गराउने अनुदान अपुग हुन थालेपछि आफै तरकारी उत्पादन गरिएको हो,” उहाँले भन्नुभयो “फुर्सदको समय र बिदामा शिक्षक र विद्यार्थीहरूले करेसाबारीमा काम गर्छौ ।”

कक्षा १० सम्मको पठनपाठन हुने विद्यालयमा  दुई सय जना भन्दा बढी विद्यार्थी छन् । कक्षा चार देखि १० सम्मका ८५ जना विद्यार्थीलाई विद्यालय भवन परिसरकै छात्रावासमा बसोबासको व्यवस्था मिलाइएको छ । 

छात्रावासमा बस्ने ७५ जनालाई संघीय सरकारले र १० जनालाई वारागुङ गाउँपालिकाले मासिक रु चार हजारका दरले अनुदान उपलब्ध गराउँछ । पूर्व प्राथमिकदेखि कक्षा तीन सम्म अध्ययन गर्ने ७० जना विद्यार्थीहरूका लागि अभिभावकहरूबाट न्यूनतम शुल्क लिएर सामुदायिक छात्रावास सञ्चालन गरिएको प्रअ किसानले बताउनुभयो । 

भौगोलिक रुपमा विकट र दुर्गम क्षेत्रका विद्यार्थीहरूको सहजताका लागि सरकारले हिमाली विद्यालयहरूमा छात्रावास सञ्चालन गरेको छ । मुस्ताङमा ज्याला मजदुरीका लागि काम गर्न पुगेकाहरूको छोराछोरीको सङ्ख्या ८० प्रतिशत भन्दा बढी छ । 

पछिल्लो समयको मूल्यवृद्धिका कारण अनुदानले दाल र चामल खरिद गर्नमात्र पुगेपछि विद्यालय आफैले तरकारी उत्पादन गर्न थालेको छात्रावासका प्रमुख नारायण पौडेलले बताउनुभयो । “आफै उत्पादन गर्न थालेपछि तरकारी किन्न परेको छैन,” उहाँले भन्नुभयो “तरकारी खेतीका लागि विद्यालयले वार्षिक रु। ३० हजार तिरेर जग्गा भाडामा लिएको छ ।” 

गत वर्ष काग खोलामा आएको बाढीले विद्यालयको दुई रोपनी करेसाबारी बगरमा परिणत भएको थियो । एक वर्षपछि नयाँ ठाउँमा जग्गा खोजेर करेसाबारीलाई निरन्तरता दिएको शिक्षक पौडेलले बताउनुभयो । विद्यार्थीहरूले तरकारी खेती सम्बन्धी व्यवहारिक ज्ञान लिन पाएका छन् । 

कागबेनीवासीले जनशान्ति माविलाई घेकरमा उपलब्ध गराएको पाँच रोपनी जग्गामा आयस्रोत जुटाउन स्याउ खेती गर्ने तयारी गरेको छ । तरकारी खेतीसँगै विद्यालयले तापक्रम अनुकुलित घर बनाएर तरकारीको बिरुवा उत्पादन गर्ने नर्सरी स्थापना गरेको छ । नर्सरी स्थापनाका लागि सरकारी निकायबाट रु। पाँच लाख ५० हजार अनुदान प्राप्त भएको थियो । रासस