एन्टीबायोटिक औषधीको जथाभाबी प्रयोग मानव स्वास्थ्यको लागि खतरा 

पोखरा ।  जथाभाबी रूपमा एन्टीबायोटिक ओषधीको प्रयोग बढ्दै गएकोमा चिकित्सकहरूले चिन्ता व्यक्त गर्न थाल्नु भएको छ । एन्टिमाइक्रोबियल रेसिस्टेन्सको विश्वव्यापी अवस्था र नेपालमा एन्टिबायोटिक औषधिले पशु, कृषि, मानवमा पुर्याएको असरका बारेमा हालै पोखरामा आयोजित एक दिने पत्रकार सचेतना कार्यक्रममा चिकित्सकहरूले जथाभाबी रूपमा एन्टीबायोटिक ओषधीको प्रयोग बढ्दै गएकोले यसबाट प्रत्यक्ष मानव स्वास्थ्यमा गम्भीर असर पर्ने र ठुलो आर्थिक क्षति हुने दाबी गर्नु भएको हो। 

हाल विश्वमै एन्टिबायोटिक सुस्त महामारीको रुपमा देखा परेको, चिकित्सकको सल्लाह बिना आफु खुसि प्रेसक्रिप्सन लिने गरेको, एन्टिबायोटिक मानवले प्रयोग गरि वातावरणमा प्रदूषण हुने गरेको, जनावरहरूमा समेत प्रयोगले मानव स्वास्थ्यमा असर पर्दै गएको चिकित्सिकहरुको भनाई थियो । यसको नियमन गर्ने निकाय प्रायः मौन रहेको कारण बजारमा यसको अत्यधिक प्रयोगले गर्दा मानव, जनावर र वातावरणको चक्रीय प्रणालीमा समेत असर पर्दै गएको चिकित्सकहरूले दाबी गर्नु भयो । 

यूएसएआईडिका वरिष्ठ प्राविधिक डा.सन्तोष दुलालले मानव स्वास्थ्यलाई नै असर पार्ने गरि बजारमा जथाभाबी रूपमा एन्टीबायोटिक ओषधी प्रयोग गर्नु एटमबम जस्तै भएको बताउनु भयो  । एटमबमलाई जसरी उचित ढंगले प्रयोग गर्न सकिँदैन त्यसै गरि एन्टिबायोटिक जथाभाबी रूपमा प्रयोग गर्दा मानवमा भयङ्कर क्षति हुने डा. दुलालले दाबी गर्नु भयो । 

ब्याक्टेरियाबाट हुने सङ्क्रमणलाई कुनै पनि औषधिले काम नगर्ने वा कोभिडकै बिरामीलाई पनि उपचार गर्दा औषधिले काम नगर्ने समस्या हुने डा.दुलालको भनाई छ । मिडियाकर्मी मार्फत सचेतना अभियान अन्तरगत गण्डकी प्रदेशमा उक्त कार्यक्रम गरिएको हो ।   

गण्डकी प्रदेशका सामाजिक बिकास तथा स्वास्थ्य मन्त्रालयका सचिव डा.विनोद बिन्दु शर्माले भुसको आगो सल्केसरी समाजमा एन्टीबायोटिक फैलिएको दाबी गर्नुभयो । मानव सभ्यतामा यसले ठुलो चुनौती दिएको उहाँको भनाई छ । मन्त्रालयका महानिर्देशक  खिम बहादुर खड्काले जथभावीरूपमा चिकित्सकको सल्लाह बिना आफूखुसी एन्टीबायोटिक प्रयोगले मानव स्वास्थ्यमा असर परेको बताउनुभयो । यसको नियमन हुन नसकेको उहाँको भनाई थियो ।         

मन्त्रालयका फार्मेसी अधिकृत साजन बरालले एन्टीबाईटीक ओषधी लिँदा चिकित्सकको अनुमति बिना बिक्री वितरण गर्न नहुने बताउनु भयो । यसको नियमन गर्न नसक्दा यसको मेडिकलहरूमा जथाभाबी रूपमा बिक्री वितरण भएको उहाँले दाबी गर्नु भयो ।         

७५ प्रतिशत जनावरका कारण मानिसलाई सरुवा रोग लाग्ने गरेको डा. बिबिका श्रेष्ठले बताउनु भयो । संक्रमण रोकथाम र नियन्त्रण गर्न, लैङ्गिक विभेद गर्न नहुने, एन्टिमाइक्रो बियलको समुचित प्रयोग गर्ने, एएमआर सम्बन्धी क्रियाकलापहरू अनुसन्धान र आविष्कारहरूमा लगानी गर्नु पर्ने उहाँले बताउनु भयो । उक्त संस्थाले सो कार्यक्रम सातौँ प्रदेशको रुपमा गण्डकीमा आयोजना गरेको अर्जुन अधिकारीले बताउनु भयो ।