अपाङ्गता भएर पनि हिम्मत नहारेका दया: कालिगढ देखि मालिकसम्म

बाँके । कोहलपुर–१२ का दयाराम अधिकारी ।’ उहाँ अपाङ्गता भएको व्यक्ति हुनुहुन्छ । ह्विलचियरको सहायतामा हिँडडुल गर्नुहुन्छ ।

अधिकारीले कोहलपुर ११– स्थित न्युरोड लाइनमा टेलरिङ व्यवसाय गर्दै आउनु भएको छ । ३५ वर्षीय अधिकारीले २०६९ सालमा टेलरिङ व्यवसाय सुरु गर्नुभएको हो । अरुण टेलर्सका मालिक र कामदार उहाँ आफै हुनुहुन्छ । एउटा मेसिनबाट अरूको टेलरिङ्ग सेन्टरमा कामदारका रुपमा काम सुरु गर्नु भएको अधिकारीले आफूले त्यही काम सिकेको एउटा मेसिन बाट नै व्यवसाय सुरु गर्नुभएको हो।

निरन्तरको प्रयास र सङ्घर्षबाट उहाँलाई सफलता हात परेको हो । हाल अधिकारीले आठ जनालाई रोजगारी दिनुभएको छ । उहाँको हालको सफलताको पछाडि विगतको कहाली लाग्दो सङ्घर्षको कथा छ।

बाँके कोहलपुरका दयाराम अधिकारी जो कालिगड देखि सफल व्यापारी बन्न सफल हुनुभएको छ । २०४६ सालमा सुर्खेतको गुर्भाकोट–२ मालारानीमा जन्मनुभएका अधिकारी घरको जेठो सन्तान त्यो पनि निम्न वर्गीय परिवारका । घरको आर्थिक अवस्था कमजोर भएकै कारण उहाँले प्रमाणपत्र तहसम्मको मात्र अध्ययन पूरा गर्न सक्नुभयो । घरको जेठो छोरा भएकैले परिवारको आवश्यकता पूर्ति गर्न उहाँ सानै उमेरमै विदेशिन बाध्य हुनुभयो ।

भारतको कालापहाड पहाडी क्षेत्रका धेरै मानिसहरूको रोजगारीको गन्तव्य । काम खोज्दा खोज्दै अधिकारी भारतको हिमाञ्चल प्रदेशमा रहेको कालापहाडमै पुग्नु भयो । पटकपटक गरेर उहाँले त्यहाँ आठ वर्ष बिताउनुभयो । ‘दैनिक ज्यालादारी गरेर थोरै कमाइ हुन्थ्यो । अर्काको ठाउँमा धेरै दुःख हुन्थ्यो । विगतमा धेरै कष्ट गरियो ।’

जसोतसो जीवन चलिरहेकै थियो । विवाहसमेत भइसकेको परिवार र श्रीमतीको खुसीका लागि पनि उहाँको काँधमा ठूलो जिम्मेवारी थियो । त्यहीँ जिम्मेवारी बहन गर्न उहाँ हिमाञ्चल प्रदेशमा ‘नेपाली भैया’का रुपमा काम गर्नुहुन्थ्यो। 

समय सधैँ एकैनास कहाँ हुँदो रहेछ । २०६६ वैशाख २४ गते उहाँको जीवनमा कालो दिन बनेर आयो । कामको शिलशिलामा ठूलो दुर्घटनामा पर्नुभयो।दुर्घटनाका कारण उहाँको मेरुदण्ड भाँचियो । उपचार गरेर निको त भयो तर, कम्मरभन्दा मुनिको भाग नचल्ने भयो । उहाँलाई ह्विलचियरको सहायता चाहिने भयो, आवतजावतको लागि । अधिकारी त्यतिबेला आफ्नो उपचारको लागि सातदेखि आठ लाख रुपैयाँ खर्च भएको बताउनुहुन्छ।

बल्ल बल्ल मृत्युको मुखमा पुगेर बाचेर फर्कनुभएका अधिकारी शारीरिक रुपमा अपाङ्गता भएपछि जन्मघर फर्कनु भयो लामो समयको अस्वस्थताका पछि उहाँ फेरि नयाँ जीवनको सुरुवात गर्ने सोचमा पुग्नुभयो घरपरिवारको जिम्मेवारीले उहाँलाई सधैँ छटपटी भइरहेको हुन्थ्यो तर सुर्खेतको भौगोलिक विकटताका कारण ह्विलचियरमा हिँडडुल गर्न सजिलो थिएन । त्यसैले आफ्नो स(परिवार सहित त्यही बर्ष कामको सिलसिलामा उहाँ बाँकेको कोहलपुर–१२ चप्परगौडीमा बसाइँ सरेर आउनु भयो ।

शारीरिक रुपमा अपाङ्गता भएनि उहाँमा दृढ विश्वास र काम गर्ने अठोट निकै थियो त्यसैले अपाङ्गताको क्षेत्रमा काम गर्ने अपाङ्ग नवजीवन केन्द्रको सम्पर्कमा जानुभयो। र उहाँले नवजीवन केन्द्रले प्रदान गरेको परिलक्षित कार्यक्रम मार्फत ६ महिने सिलाइकटाइ तालिम सिक्नुभयो तालिम सकिएपछि केन्द्रले एउटा मेसिन पनि दिएको थियो । त्यही मेसिनबाट उहाँले अरूको टेलर्समा कपडा सिलाउन थाल्नुभयो । करिब ५ वर्षजति अरूकोमा कालिगढको रुपमा सिलाइकटाइको काम गर्नुभयो।

तर सधैँ अरूकोमा काम गर्नुभन्दा आफैले केही गर्ने सोचमा पुग्नु भयो र आफूसँग भएको एउटा मेसिन अनि बुवाले दिनुभएको १० हजार रुपैयाँले सटर भाडामा लिएर व्यवसाय सुरु गर्नुभयो सुरुमा निकै दुख गर्नुभयो बिस्तारै व्यवसाय राम्रो हुँदै गयो । सबैको साथ र हौसला मिल्यो । अहिलेसम्म व्यवसाय राम्रो चलिरहेको उहाँको भनाई छ।

दश हजार एउटा मेसिनबाट मा सुरु गरेको व्यवसायलाई अहिले थप व्यवस्थित बनाउनुभएको छ । अहिले उहाँको व्यवसायमा ६० देखि ७० लाख रुपैयाँको लगानी छ । कुनैबेला आफ्नै रोजगारी खोज्दै भौँतारिनुभएका अधिकारीले अहिले आठ जनालाई प्रत्यक्षरुपमा रोजगारी दिनुभएको छ ।

 कर्मचारीको तलब, घरको सम्पूर्ण खर्च र छोराहरूको पढाइसहित अन्य खर्च जोडेर महिनामा करिब ५०र ६० हजार रुपैयाँ आम्दानी गर्नुहुन्छ । व्यवसायबाटै घरघडेरीसमेत जोड्न सफल हुनुभएको छ। अपाङ्गता भएका व्यक्ति सधैँ दयाका मात्र पात्र होइनन् अरूका लागि प्रेरणाका स्रोतसमेत बन्न सक्दछन् भन्ने गतिलो पात्र अधिकारी हुनुहुन्छ ।

अहिले सम्म साथीभाइको हौसला बाहेक कुनै निकायको आर्थिक सहयोग नलिनु भएका अधिकारीले आफु जस्ता अपाङ्गता भएका व्यतिहरुलाई दया होइन हौसलासङ्गै स्थानीय सरकारले अपाङ्ग भएका व्यक्तिलाई आर्थिक रुपमा सक्षम बनाउन नीति कार्यक्रम र बजेट बनाएर सिपमूलक काम सिकाएर प्रत्यक्ष रुपमा आयआर्जनको क्षेत्रमा जोड्न आवश्यक रहेको बताउनु हुन्छ।