तनहुँमा रासायनिक मलको अभाव, किसान चिन्तित

तनहुँ– तनहुँमा धान खेतमा हाल्नका लागि रासायनिक मलको अभाव हुदाँ किसानहरु सास्ति भोग्न बाध्य रहेका छन् । पर्याप्त मात्रामा मल नभित्रदा किसानहरु लामो समयसम्म लाइनमा बसेर मल खरिद गर्न बाध्य भएका हुन् ।

बुधबारबाट मल बितरण हुन थालेपछि जिल्लाका किन्नेको भीड लागेको छ । भीड धेरै भएकोले किसान मल किन्नको लागि घटौं लाईनमा बस्न बाध्य भएका छन् । वर्षा भईरहेको र धेरै बेर कुर्नु पर्दा किसानहरु अप्ठ्यारोमा परेका छन् । उनीहरुले लामो समय लाइनमा बसेर समेत पर्याप्त मल प्राप्त गर्न सकेका छैनन् ।

कृषि सामग्री कम्पनी लिमिटेड दमौली शाखाले ४२ टन युरिया मल बुधबार ५६ वटा सहकारीलाई वितरण गरेको छ । समयमा नै पर्याप्त मात्रामा मल नआएकोले भीड बढेको हो । कम्पनीका शाखा प्रबन्धक बलबहादुर पन्थले भन्नुभयो, धानमा बाला लाग्न सुरु भईसकेकोले मल राख्न हतार गर्नु पर्ने अवस्था छ ।

विरगंजबाट ल्याइएको उक्त मल तनहुँ, लमजुङ र गोरखाका ५६ वटा सहकारीलाई वितरण गरिएको शाखाले जनाएको छ । असोजको पहिलो हप्ता भित्रैै युरिया मलको आपूर्ति सहज हुने शाखा प्रबन्धक पन्थ बताउनुुहुन्छ । शाखाका अनुसार उक्त मल ती सहकारीलाई समानुपातिक ढङ्गबाट वितरण गरिएको हो ।

कम्पनीले ५६ वटा सहकारीलाई समानुपातिक रुपमा युरिया मल उपलब्ध गराएपछि ती सहकारीहरुले किसान समक्ष विक्री वितरण थालेका छन । व्यास नगरपालिका ३ स्थित नविन उपभोक्ता सहकारी संस्थाका संचालक अतिन्द्र केशरी न्यौपानेले एकै दिनमा एक टन युरिया मल बिक्री गरेको जानकारी दिनुभयो ।

उहाँका अनुसार माग अनुसारको मल नहुँदा प्रतिव्यक्ति १० किलो मात्रै दिईएको छ । वितरण गरिएका सहकारीहरुमा पसल नुखुल्दै विहान ६ बजे देखि किसानहरुको घुइचो लागेको थियो । धानबालीमा युरिया मल हाल्ने समयमा साउनदेखि मल बेच्न नपाएकोले भीड बढेको व्यास नगरपालिका–२ गणेशमानचोक स्थित मेलमिलाप कृषि सहकारी सस्थाका सञ्चालक समितिका सदस्य कृष्णचन्द्र पाण्डेले जानकारी दिनुभयो ।

‘साउनदेखि भदौ सम्म धानबालीमा युरिया मल हाल्नुपर्ने हुन्छ त्यही समयमा मलको आपूर्ति हुन सकेन पाण्डेले भन्नुभयो । धान खेतीमा युरिया मल हाल्ने समयमा हाहाकार हुँदै आएपछि किसानहरु चिन्तित भएका थिए । पोटास र डिएपी मल भने कम्पनीमा मौज्दात रहेको शाखा प्रबन्धक पन्थले बताउनुभयो ।

युरिया मलले धानबाली पसाउने, बालीनाली सप्रने, गाज ठूलो बनाउने, उत्पादन राम्रो हुने भएकाले किसानहरु सो रासायनिक मलप्रति आकर्षित हुँदै उहाँ बताउनुहुन्छ । व्यास नगरपालिका–११ पोल्याङ निवासी मिनराज पन्थले चाहिएको भन्दा आधा पनि मल नपाएको गुनासो गर्नुभयो । ‘बुधबार दिनभरी लाईन बसेर बल्ल÷बल्ल १० किलो पाईयो अपुग भएकोले आज फेरी लाईन बसेको छु किसानको समस्या प्रति नेता गंभिर नहुँदा यस्तो दुःख पाईयो ।’ पन्थले भन्नुभयो ।

कृषि क्षेत्रको विकासमा सरकारले प्राथमिकता दिन नसक्दा मलको अभाव हुने गरेको शुक्लागण्डकी नगरपालिका दुलेगौंडका कृषक हरि थापा बताउनुहुन्छ । ‘सधैं अभाव हुने गरेको छ शायद धान पाके पछि मल आउँछ होला ।’ कृषक थापाले व्यङ्ग्यात्मक शैलीमा भन्नुभयो ।

प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजना तरकारी जोन कार्यालय प्रमुख कुलप्रसाद अधिकारीले अर्थ मन्त्रालयले प्रशस्त वजेट छुट्टाउन नसकेकोले रायसानिक मलको राष्ट्रव्यापी नै समस्या भएको बताउनुहुन्छ ।

‘नेपालमा सबै कृषकको पुरा गर्नको लागि ८ लाख मेट्रिक टन रासायनिक मल चाहिन्छ , कार्यालय अधिकारीले भन्नुभयो, सरकारले साढे तीन लाख मेट्रिक टनको लागि अनुदान दिन्छ यसले गर्दा समस्या परेको छ । साथै तिवारीले चाईनाबाट आएका मल कलकत्तामा प्याकिङ गर्न समय लागेकोले पनि आउन ढिलाभएको बताउनुहुन्छ । हाम्रो तहबाट समस्या समाधान गर्न सकिदैन अर्थमन्त्रालयले पनि कृषि मन्त्रालयलाई आवश्यकता अनुसारको वजेट दिनुप¥यो बल्ल कृषकले समयमा मल पाउँछन् ।